قیمت پیشنهادی چیست؟

پاسخ فعالیت گروهی در کلاس صفحه ۴۷ درس ۵ اقتصاد دهم

کشف قیمت در بورس

کشف قیمت روشی برای تعیین قیمت لحظه‌ای کالا از طریق تعاملات بین فروشندگان و خریداران است که اغلب از آن به‌عنوان فرایند کشف قیمت یا مکانیسم کشف قیمت یاد می‌شود.

به طور معمول، تعادل بین قیمت پیشنهادی چیست؟ فروشندگان و خریداران پیش‌بینی‌کننده تقاضا و عرضه در بازار است. عرضه و تقاضا عامل اصلی تغییر قیمت هستند. این تعادل به بهترین وجه در هنگام ارائه نرخ حمایت و مقاومت در خط قیمت دیده می‌شود.

نرخ مقاومت نشان‌دهنده نقطه‌ای است که تقاضا برای یک کالا کاهش می‌یابد که بالطبع قیمت را کاهش می‌دهد. حمایت به معنای نقطه‌ای است که تقاضا برای یک کالا شروع به افزایش می‌کند و این باعث افزایش قیمت می‌شود. در هر دو حالت فرض می‌شود که عرضه ثابت است.

روند کشف قیمت تعدادی از عوامل ملموس و نامشهود از جمله عرضه و تقاضا، نگرش‌های مربوط به ریسک سرمایه‌گذاران و فضای کلی اقتصادی و ژئوپلیتیکی را مورد بررسی قرار می‌دهد.

به زبان ساده، جایی است که یک خریدار و یک فروشنده در مورد قیمت توافق می‌کنند و یک معامله اتفاق می‌افتد. کشف قیمت فرایند کشف قیمت دارایی یا کالای معین است.

کشف قیمت به عوامل ملموس و نامحسوس مختلفی بستگی دارد، از ساختار بازار گرفته تا نقدینگی و جریان اطلاعات.

فرایند کشف قیمت

در هسته اصلی، کشف قیمت شامل یافتن محل تأمین و تقاضا است. در اقتصاد، منحنی عرضه و منحنی تقاضا با یک قیمت واحد تلاقی می‌کنند که این امر باعث می‌شود معامله‌ای انجام شود.

شکل این منحنی‌ها تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار دارد. مکان، محل نگهداری، هزینه‌های معامله و روان‌شناسی خریدار / فروشنده نیز در این امر نقش دارند.

فرمول خاصی با استفاده از همه این عوامل به‌عنوان متغیر وجود ندارد. در واقع، فرمول یک فرایند پویا است که می‌تواند به طور مکرر قیمت پیشنهادی چیست؟ و معامله به معامله، تغییر کند.

درحالی‌که خود این اصطلاح نسبتاً جدید است، کشف قیمت از هزاره پیش به‌عنوان روندی وجود داشته است.

سوق‌های باستانی در خاورمیانه و بازارهای اروپا، شبه‌قاره هند و چین مجموعه‌های زیادی از بازرگانان و خریداران برای تعیین قیمت کالاها گرد هم می‌آمدند. در دوران معاصر، معامله گران مشتقه از گفتمان برای تعیین قیمت کالای معین استفاده می‌کردند.

به‌جای آنکه کشف قیمت را یک فرایند خاص بدانید، باید عملکرد اصلی آن را در هر بازار، اعم از مبادله مالی یا بازار مبادله کالا در نظر گرفت.

این بازار خود خریداران و فروشندگان بالقوه را قیمت پیشنهادی چیست؟ گرد هم آورده است. اعضای هر طرف دلایل بسیار متفاوتی برای معامله و سبک‌های بسیار متفاوتی برای انجام این کار دارند.

این بدان دلیل است که مکانیسم‌های کشف قیمت فرصتی فراهم می‌آورد تا به همه طرفین اجازه می‌دهند با یکدیگر تعامل داشته باشند و با این کار قیمت اجماعی و توافقی تعیین می‌شود. به این طریق بر سر آنچه فروشندگان قصد تصدیق آن را دارند و خریداران قصد پرداخت آن را دارند توافق صورت می‌گیرد.

بنابراین، کشف قیمت مربوط به یافتن قیمت تعادلی است که حداکثر نقدینگی آن دارایی را تسهیل می‌کند.

کدام عوامل مؤثر و تعیین‌کننده کشف قیمت هستند؟

کشف قیمت تحت تأثیر عوامل بسیار متنوعی قرار دارد. از جمله این عوامل می‌توان به مرحله توسعه بازار، ساختار آن، نوع امنیت و اطلاعات موجود در بازار اشاره کرد.

آن دسته از طرفین که دارای جدیدترین یا بالاترین کیفیت اطلاعات هستند می‌توانند از مزایایی برخوردار باشند زیرا قبل از اینکه دیگران این اطلاعات را به دست آورند می‌توانند اقدام کنند.

عوامل مختلفی وجود دارد که سطح کشف قیمت را تعیین می‌کند. در زیر چند فاکتور ذکر شده است:

عرضه و تقاضا
نگرش به خطر
نوسان
اطلاعات موجود و نوع اطلاعات: اطلاعات جدید، هم شرایط فعلی و هم آینده بازار را تغییر می‌دهد و در نتیجه می‌تواند قیمتی را که هر دو طرف مایل به معامله هستند تغییر دهد.

بااین‌حال، شفافیت بیش از حد در اطلاعات می‌تواند برای بازار ضرر داشته باشد زیرا برای معامله گران که موقعیت‌های بزرگ یا قابل‌توجهی در بازار دارند خطرساز خواهد شد.

مکانیسم‌های بازار
همچنین علاوه بر انتظارات خریداران و فروشندگان از قیمت تعادلی، عواملی مانند: تعداد خریدار و فروشنده، زمان و مکان معامله، کمیت و کیفیت و کالای قابل معامله از عوامل مؤثر در نوسان قیمت‌ها هستند.

از نظر اقتصاددانان و فعالان بازار سرمایه توجه به این نکته حائز اهمیت است که، میزان عرضه و تقاضایی که وجود دارد تعیین‌کننده قیمت است. درحالی‌که کشف قیمت به معنای تعامل خریدار و فروشنده در مورد کالا یا اوراق بهادار در زمان و مکان مشخص است.

فرایند کشف قیمت در محدوده قیمت مشخص شده می‌تواند نوسان داشته باشد.

شرکت‌هایی که برای نخستین‌بار در بورس یا فرابورس پذیرش می‌شوند جزو شرکت‌هایی هستند که سابقه مطمئنی دارند (از لحاظ شفافیت و نظم ارسال گزارش‌ها و. . ) که توانسته‌اند تأییدیه سازمان را دریافت کنند؛ بنابراین شرکت‌هایی که سهمشان برای نخستین‌بار عرضه می‌شود، شرکت‌های تازه تأسیسی نیستند.

اما سهام شرکت‌های تازه پذیرش شده در بورس و فرابورس به مبلغی کمتر از ارزش واقعی خود عرضه می‌شود تا در خریداران و سرمایه‌گذاران رغبتی برای خرید ایجاد کند. ازاین‌رو معمولاً تقاضا برای سهم عرضه اولیه شده زیاد و تا چند روز پس از عرضه همراه با صف خرید است.

جهت عرضه سهام شرکت‌ها در بورس، ابتدا سازمان بورس اوراق بهادار باید صلاحیت شرکت‌ها تأیید نماید.

پس از تأیید شدن توسط سازمان بورس، یکی از سهام‌داران عمده شرکت متعهد می‌گردد که در روز عرضه اولیه سهم، بخشی از سهام خود را عرضه نماید.

نحوه خرید عرضه اولیه

در روز عرضه اولیه ابتدا کشف قیمت صورت می‌گیرد که طی آن معامله گران آنلاین اجازه سفارش دادن را ندارند.

پس از کشف قیمت طی پیغام ناظر بازار زمان دقیق عرضه و قیمت آن و تعداد مجاز برای هر کد اعلام می‌گردد. از آن جا که قیمت قبلاً کشف شده است، پس قیمت را تغییر ندهید و قیمت کشف شده را در قسمت قیمت وارد کنید و سپس در قسمت تعداد، تعدادی که هر کد مجاز به خرید است را وارد کنید و رأس ساعت عرضه بر روی گزینه خرید کلیک کنید.

کشف قیمت در عرضه اولیه چگونه صورت می‌گیرد؟

قیمت‌گذاری سهم پیش از عرضه شدن در بازار از عوامل مهم و اصلی عرضه عمومی سهام است و به دو روش ثبت دفتری یا حراج انجام می‌شود.

تفاوت این دو روش در نمودار تقاضا می‌باشد. نمودار تقاضا در روش ثبت دفتری بر اساس درخواست سرمایه‌گذاران نهادی شکل می‌گیرد درحالی‌که در روش حراج درخواست تمام سرمایه گذران لحاظ خواهد شد.

ثبت دفتری فرایندی است که طی آن یک پذیره‌نویس تلاش می‌کند قیمت پیشنهادی عمومی (IPO) را تعیین کند.

روند کشف قیمت شامل تولید و ثبت تقاضای سرمایه‌گذار برای سهام، قبل از رسیدن به قیمت انتشار است که هم شرکت عرضه‌کننده IPO و هم متقاضیان در بازار را راضی کند.

پذیره‌نویس نیز تلاش می‌کند که قیمتی را برای عرضه سهم تعیین نماید که علاوه بر اینکه برای سرمایه‌گذار ریسک کمتری داشته باشد، برای شرکت عرضه‌کننده نیز بازده مناسبی به همراه داشته باشد.

روش ثبت دفتری بر روش "قیمت‌گذاری ثابت" پیشی گرفته است، پذیره‌نویسی جایی که قیمت قبل از مشارکت سرمایه‌گذار تعیین شده است و به مکانیسم عملی تبدیل می‌شود که شرکت‌ها IPO خود را قیمت‌گذاری می‌کنند.

ثبت دفتری مکانیسمی است که به‌واسطه آن شرکت‌ها IPO خود را قیمت‌گذاری می‌کنند و به‌عنوان کارآمدترین راه برای قیمت‌گذاری اوراق بهادار، توسط سازمان بورس ارائه می‌شود.

روش تعیین قیمت

پذیره‌نویس وظیفه تعیین دامنه قیمتی را که می‌تواند برای آن اوراق بهادار بفروشد و تهیه پیش‌نویس نامه برای ارسال به جامعه سرمایه‌گذاران نهادی را برعهده دارد.

پذیره‌نویس اطلاعات موردنیاز را از نهادهای مالی گوناگون جمع‌آوری می‌کند سپس اطلاعات را تجزیه‌وتحلیل می‌کند و از میانگین وزنی برای رسیدن به قیمت نهایی برای اوراق بهادار استفاده می‌کند که به‌عنوان قیمت قطع نامیده می‌شود.

پذیره‌نویس باید به‌خاطر شفافیت، جزئیات کلیه پیشنهادها ارسال شده را به اطلاع عموم برساند.

درصورتی‌که شرکت نیاز به تأمین مالی فوری داشته باشد، از ثبت دفتری جهت تسریع امور استفاده می‌شود.

اساساً، وقتی شرکتی به دلیل تعهدات بالای بدهی قادر به دریافت بودجه اضافی برای یک پروژه کوتاه‌مدت یا خرید نباشد، می‌تواند با سرعت بخشیدن به روش ثبت برای دستیابی سریع به تأمین مالی از بازار سهام اقدام نماید.

معمولاً پذیره‌نویسان با ترسیم نمودار عرضه و تقاضا سعی در کشف قیمت تعادلی می‌کنند. نمودار تقاضا باتوجه‌به تقاضایی که در بازار وجود دارد و نمودار عرضه باتوجه‌به روش‌های ارزش‌گذاری تعیین می‌شوند.

بعد از اینکه قیمت‌گذاری جهت عرضه اولیه مشخص گردید، در حراج ناپیوسته امکان ثبت درخواست خرید وجود دارد.

حراج ناپیوسته با یک مرحله پیش گشایش به مدت 30 دقیقه آغاز می‌شود و پس از پایان زمان پیش گشایش معاملات در مرحله حراج پیوسته در دامنه مجاز نوسان سهام صورت می‌گیرد.

در حراج ناپیوسته کشف قیمت در موارد ذیل انجام می شود:

برگزاری مجمع‌عمومی عادی سالیانه و یا مجمع‌عمومی عادی به طور فوق‌العاده
افشای اطلاعات با اهمیت
مظنون بودن معاملات به استفاده از اطلاعات نهانی یا دست‌کاری قیمت
گره معاملاتی
قانون نوسان 50 درصد

گاهی به دلیل عدم تطابق بین قیمت‌های عرضه و تقاضا معامله انجام نمی‌شود یا بنا بر دلایلی معاملات مورد تأیید ناظر و سازمان بورس قرار نمی‌گیرد. در این شرایط مجدد عملیات کشف قیمت در همان جلسه معاملاتی و یا در 90 دقیقه ابتدایی روز معاملاتی آتی انجام خواهد شد.

در غیر این صورت، قیمت پایانی آخرین روز معاملاتی به‌عنوان قیمت پایه در حراج پیوسته در نظر گرفته می‌شود.

کشف قیمت در بورس کالا و روش آن

در بازارهای کالا کشف قیمت عمدتاً بر این مسئله متمرکز شده است که بازار سهام یا بازار آتی بر روند کشف قیمت تأثیر دارند بااین‌حال، توجه کمی به این سؤال شده است که چگونه روند کشف قیمت تحت تأثیر گمانه‌زنی‌های آتی قرار دارد؟

بورس کالا وظیفه مدیریت ریسک قیمت، کشف قیمت، تأمین مالی بنگاه‌ها را برعهده دارد. از ویژگی‌های مهم بورس کالا ایجاد فرصت سرمایه‌گذاری برای سرمایه‌گذارها و همچنین تأمین مالی شرکت‌های تولیدی است.

بورس، بازار شفافی است که یکی از بازارهای شفاف برای کشف قیمت می‌باشد. متقاضیان و عرضه‌کنندگان به کشف قیمتی شفاف خواهند پرداخت که بر اساس میزان عرضه و تقاضا شکل‌گرفته است. به همین خاطر می‌توان بورس کالا را یک بازار جهت شفافیت قیمتی دررابطه‌با کالاهای پایه دانست.

چرا کشف قیمت در معاملات مهم است؟

کشف قیمت در امور مالی مهم است، زیرا عوامل محرک در بازارهای مالی، عرضه و تقاضا هستند. در بازارهایی که به طور مداوم در یک‌روند صعودی و نزولی به سر می‌برند، ارزیابی مجدد مداوم اینکه آیا یک محصول، سهام، جفت ارز فارکس یا شاخص در حال حاضر تحت خرید زیاد است و اینکه آیا قیمت بازار آن برای خریداران و فروشندگان منصفانه است، بسیار مهم می‌باشد.

به طور خلاصه بازارها با اجازه دادن به گرد هم آمدن همه خریداران و فروشندگان، امکان کشف قیمت به فروشندگان و خریداران را می‌دهند تا قیمت بازار یک دارایی قابل معامله را تعیین کنند.

استعلام قیمت چیست و فرایند آن در شرکت ها به چه صورت می باشد؟

عموم خریدهای شرکت ها و سازمان ها، در قالب استعلام بهاء (استعلام قیمت) صورت می پذیرد. استعلام بهاء دربرخی مواقع بصورت شفاهی صورت می پذیرد ولی با توجه به حساسیت های امور مالی و خرید در تدارکات، اولویت با طراحی و اجرای فرآیند استعلام است. بصورت معمول، فرمی ساده که توسط بخش تدارکات درسازمانها و نهادهای دولتی و یا شرکتهای بزرگ و کوچک مشتمل بر اطلاعات کالا و یا خدمات مورد نیاز در قالب نامه رسمی تهیه می شود و برای حداقل سه تامین کننده ارسال می گردد. تامین کنندگان دریافت کننده استعلام می توانند قبلاً شناسایی شده باشند و به نوعی متقاضی کالا و یا خدمات (خریدار)، تمایل انحصاری نمودن خرید را از این مجموعه تامین کنندگان داشته باشد و یا اینکه بصورت اتفاقی و حتی از طریق مراجعه مستقیم به تامین کنندگان، خریدار اطلاعات مورد نیاز خود را کسب نماید.

در طراحی فرم استعلام بهاء، استاندارد خاصی وجود ندارد و با توجه به اینکه استعلام بهاء یک سند قانونی و یا دارای بار حقوقی نمی باشد، عملاً تعریف آن بر اساس نیازهای هر سازمان می تواند متفاوت باشد. با این حال استعلام بهاء معمولاً دارای حداقل اطلاعات زیر می باشد:

مشخصات متقاضی (خریدار)
تعریف نوع و مقدار کالا و یا حجم خدمات مورد نیاز
تاریخ ارائه پیشنهاد و یا قیمت

حسب نیاز، موارد زیر به این فرم افزوده می گردد:

شرایط پرداخت وجوهات و هزینه ها توسط خریدار
تضامین مالی قابل ارائه توسط تامین کننده (مورد نیاز خریدار)
موقعیت جغرافیایی و شرایط تحویل کالا و یا ارائه خدمات
شرایط مرتبط با بیمه و ضمانت های عملیاتی
نقشه ها، اطلاعات فنی و یا موارد مشابه
استانداردهای مورد نیاز خریدار
شرایط حمل و نقل
معرفی دستگاه بازرسی و یا نظارت

مفهوم استعلام برای تامین کننده، عملاً در برگیرنده این موضوع است که استعلام قیمتی که شرایط بهتری را دارا باشد توسط خریدار انتخاب خواهد شد. لذا در هر دو حالت استعلام خصوصی و یا عمومی، مقوله رقابت در قیمت و شرایط با حفظ کیفیت واضح و شفاف می باشد.

در واقع با توجه به حساسیت های امور مالی و خرید در تدارکات سازمان ها و شرکت ها، استعلام قیمت تامین کنندگان واجد شرایط، کمک به سزایی به انتخاب بهترین پیشنهاد به خریدار خواهد کرد.

روند استعلام قیمت

بر همین اساس مسئول خرید، وظیفه ی دریافت قیمت پیشنهادی چیست؟ استعلام بها حداقل از 3 فروشنده ی مختلف را به عهده خواهد داشت و در آخر پس از بررسی، فروشنده با بهترین قیمت پیشنهادی برای همکاری انتخاب خواهد شد.

ذکر این نکته حائز اهمیت است که تامین کنندگان دریافت کننده استعلام می توانند قبلاً شناسایی شده باشند و به نوعی متقاضی کالا و یا خدمات (خریدار)، تمایل انحصاری نمودن خرید را از این مجموعه تامین کنندگان داشته باشد و یا اینکه خریدار بصورت اتفاقی و حتی از طریق مراجعه مستقیم به تامین کنندگان، اطلاعات مورد نیاز خود را کسب نماید.

بدین ترتیب مامور خرید نوع کالا یا مورد معامله و مقدار و مشخصات را به طور کامل در برگ استعلام بها تعیین و فروشندگان کالا یا انجام دهنده کار حداقل بهای آن را با قید مدت اعتبار بهای اعلام شده در آن تصریح و با ذکر کامل نشانی خود و تاریخ امضا می کند. مامور خرید باید ذیل برگ های استعلام بها را با ذکر این که استعلام بها به وسیله او به عمل آمده است با قید تاریخ و نام و نام خانوادگی و سمت خود امضا کند.

فرم استعلام بها

فرم استعلام بها در واقع مشتمل بر اطلاعات کالا و یا خدمات مورد نیاز در قالب نامه رسمی است. فرم استعلام قیمت عموما شامل موارد زیر می باشد و از آنجایی که یک سند قانونی و یا دارای بار حقوقی محسوب نمی شود عملا تعریف آن بر اساس نیازهای هر سازمان متفاوت است.

مشخصات متقاضی (خریدار)
تعریف دقیق نوع و مقدار کالا و یا حجم خدمات مورد نیاز
تاریخ ارائه پیشنهاد قیمت

همچنین در صورت نیاز شرکت ها موارد زیر نیز می تواند به فرم استعلام اضافه گردد:

شرایط پرداخت وجوهات و هزینه ها توسط خریدار
تضامین مالی قابل ارائه توسط تامین کننده
موقعیت جغرافیایی و شرایط تحویل کالا یا ارائه خدمات
شرایط مرتبط با بیمه و ضمانت نامه های عملیاتی
نقشه ها، اطلاعات فنی یا موارد مشابه
استانداردهای مورد نیاز خریدار
شرایط حمل و نقل
معرفی دستگاه بازرسی یا نظارت

انواع استعلام بها

RFQ (Request for Quotation)

RFQ صرفا به پیشنهاد قیمت اشاره دارد و عموما برای استعلام کالاهای مشخص همچون خرید سیمان یا فولاد ساختمانی استفاده می شود.

RFP (Request for Proposal)

RFP به معنای درخواست قیمت و شرایط (پروپوزال) می باشد. در واقع در RFP علاوه بر قیمت شرایط دیگری نیز مد نظر است که عموما برای کالاهای تکمیلی همچون پکیج تهویه صنعتی و یا انجام خدمات تخصصی کاربرد دارد.

تفاوت استعلام بها و مناقصه

در واقع تفاوت کاربرد استعلام بها و مناقصه به میزان مبلغ معامله ی مورد نظر بستگی خواهد داشت.

بر همین اساس، با توجه به حد نصاب معاملات سالیانه، طبق ماده 3 قانون برگزاری مناقصات در انجام معاملات کوچک و متوسط (به عنوان مثال معاملاتی که در سال 98 مبلغ معامله آن ها از سه میلیارد و دویست و هشتاد میلیون ریال تجاوز نکند.) از استعلام قیمت استفاده خواهد شد.

این در حالی است که در معاملات عمده (به عنوان مثال معاملاتی که در سال 98 مبلغ آن بیش از سه میلیارد و دویست و هشتاد میلیون ریال باشد.) برای انجام معامله از استعلام بها استفاده نخواهد شد و معامله می بایست با انتشار آگهی مناقصه (مناقصه عمومی) یا ارسال دعوتنامه (مناقصه محدود) انجام پذیرد.

جواب فعالیت های درس پنجم اقتصاد دهم انسانی

پاسخ و حل فعالیت های فردی و گروهی ، تفکر و تمرین و تحلیل کنید درس 5 پنج کتاب اقتصاد پایه دهم

جواب فعالیت های درس پنجم اقتصاد دهم انسانی ؛ در این مطلب به پاسخ و جواب سوالات گفت و گو در کلاس ، فعالیت فردی در کلاس ، برای تفکر و تمرین و تحلیل کنید صفحه ۴۵ ، ۴۷ و ۵۴ درس ۵ پنجم «بازار چیست و چگونه عمل می‌کند؟» کتاب اقتصاد پایه دهم رشته انسانی پرداخته ایم. در ادامه با بخش آموزش و پرورش ماگرتا ، همراه ما باشید.

جواب فعالیت های درس پنجم اقتصاد دهم انسانی

جواب گفت و گو در کلاس صفحه ۴۵ درس ۵ اقتصاد دهم

۱- به‌ نظر شما چه وقت هر دو طرف یک معامله به خواسته‌های خودشان می‌رسند؟

پاسخ: زمانی که هر دو طرف از انجام آن معامله به چیزی که می خواهند می رسند و توافق لازم بین هر دو طرف صورت می گیرد و به خواسته هایشان می رسند.

۲- دست کدام یک از طرفین برای تحمیل قیمت پیشنهادی خود بازتر است؟

پاسخ: برای سمت عرضه کننده کالا یا آن کار در تحمیل کردن قیمت پیشنهادی بازتر است.

۳- نهایتاً قیمت پیشنهادی چگونه تعیین می‌شود؟

پاسخ: قیمت پیشنهادی مطابق با میزان مقدار کالا، زمانی که برایش گذاشته می شود و میزان عرضه آن در بازار تعیین می شود.

پاسخ فعالیت گروهی در کلاس صفحه ۴۷ درس پنجم اقتصاد دهم

درباره بازار منابع تولید (جریانات نیمه پایینی تصویر) در گروه خود بررسی کنید. چه چیزهایی موردنیاز هر کدام از طرفین است و در کدام بخش بازار در حال مبادله است؟ سپس نتایج خود را در کنار پیکان‌ها یادداشت کنید و جدول زیر را کامل کنید.

پاسخ فعالیت گروهی در کلاس صفحه ۴۷ درس ۵ اقتصاد دهم

پرداخت‌هایی که بابت خرید منابع تولید به خانوارها پرداخت می‌شود.

ردیف	عنوان	علت
1	دستمزد	دریافتی خانوارها بابت فروش نیروی‌کار
2	قیمت خدمات و سرمایه	دریافتی خانوارها بابت اجاره – فروش سرمایه
3	اجاره	دریافتی خانوارها بابت فروش – اجاره منابع طبیعی

حل برای تفکر و تمرین صفحه ۵۴ درس ۵ اقتصاد دهم

یکی از محصولاتی که در کارگاه آقای محمدی (شرکت ایران سبز) تولید می‌شود، کودهای زیستی برای گیاهان آپارتمانی است. قیمت و مقدار تعادلی این محصول در بازار رقابتی، به وسیله نمودار زیر نشان داده شده است.

حل برای تفکر و تمرین صفحه ۵۴ درس پنجم اقتصاد دهم

اگر شرکت ایران سبز تصمیم بگیرد قیمت محصول را ۴۰۰۰۰ تومان تعیین کند، در این قیمت تحلیل کنید که چه شرایطی پیش می‌آید و کارخانه ممکن است با چه مشکلاتی مواجه شود؟

پاسخ: با توجه به نمودار، قیمت تعادلی بازار ۳۰ هزار تومان و مقدار تعادلی ۴۰ کیلوگرم است. افزایش قیمت به قیمت ۴۰ هزار تومان باعث کاهش تقاضا به ۳۰ کیلوگرم می شود. در حالتی که مقدار عرضه به اندازه ۵۰ کیلوگرم می باشد. در این شرایط مازاد عرضه در بازار به وجود می آید. برای بازگشت به وضعیت تعادلی تولید کننده با کاهش خرید مصرف کنندگان مواجه می شود، باید قیمت را کاهش دهد تا انگیزه ای در مشتری باری خرید به وجود بیاید و این کاهش قیمت تا ۳۰ هزار تومان ادامه پیدا می کند و مقدار نیز به حالت تعادلی می رسد.

جواب صفحه ۵۴ درس پنجم اقتصاد دهم

– خریداران و فروشندگان در بازار چگونه با یکدیگر تعامل می‌کنند؟

پاسخ: عرضه کنندگان و تقاضا کنندگان باید باهم هماهنگ باشند و به عبارتی عرضه و تقاضا باید با یکدیگر در تعامل باشند.

– قیمت تعادلی چیست و اگر عرضه یا تقاضا بیش از قیمت تعادلی باشد چه روی می‌دهد؟

پاسخ: قیمت تعادلی، قیمتی است که خریدار و فروشنده با هم به توافق رسیدند و مقدار معینی کالا را با هم مبادله می کنند در صورتی که مقدار عرضه بیشتر از قیمت پیشنهادی چیست؟ مقدار تعادلی باشد یعنی قیمت افزایش یافته و عرضه کننده مقدار عرضه خود را افزایش داده که در این حالت مازاد عرضه اتفاق می افتد و برعکس در صورتی که میزان تقاضا از مقدار تعادل بیشتر شود یعنی قیمت از قیمت تعادلی کمتر است، میزان عرضه کاهش یافته و میزان تقاضا افزایش یافته است که در این صورت مازاد تقاضا داریم.

– بازار چیست و چگونه مقدار و قیمت تعادلی در آن مشخص می‌شود؟

پاسخ: به مجموعه خریداران و فروشندگان هر چیزی در هر جایی «بازار» گفته می شود. محل برخورد منحنی عرضه و تقاضا در بازار نقطه تعادل را به وجود می آورد امتداد افقی از نقطه تعادل و برخورد به محور عمودی، قیمت تعادل و امتداد عمودی از نقطه تعادل و برخورد به محور افقی مقدار تعادل را مشخص می‌کند.

توجه: شما دانش آموز پایه دهم رشته علوم انسانی می توانید برای دسترسی سریع و آسان تر به جواب تمرینات و فعالیت های دروس کتاب اقتصاد دهم متوسطه دوم ، در انتهای عنوان خود عبارت «ماگرتا» را نیز در گوگل جستجو کنید.

✅ در انتها امیدواریم که مقاله جواب سوالات فعالیت های درس ۵ پنجم کتاب اقتصاد پایه دهم متوسطه دوم ؛ برای شما دانش آموزان عزیز مفید بوده باشد. شما می توانید سوالات خود را در بخش نظرات بیان کنید. 💖

مچینگ در بورس چیست؟ تطابق قیمت سفارش های خرید و فروش

مچینگ در بورس

می‌دانیم که برای انجام یک معامله در بورس یا سایر بسترهای اقتصادی، به خریدار و فروشنده نیاز داریم. این دو عامل سفارش‌های خودشان را در سیستم ثبت می‌کنند. در نتیجه درخواست‌هایی که مشابه هم هستند با هم جفت و جور می‌شوند و معامله انجام می‌شود. عمل منطبق شدن سفارش‌های خرید و فروش در بازار بورس با نام مچینگ قیمتی شناخته می‌شود که برای کشف قیمت انجام می‌شود. این مقاله از اخبار بورس به شما کمک می‌کند تا یاد بگیرید که مچینگ قیمتی در بورس سهام و بورس کالا چیست و چه مواقعی شاهد مچینگ بازگشایی خواهیم بود.

فهرست مطالب با دسترسی سریع

مچینگ در بورس چیست؟

آشنایی با مفهوم مچینگ قیمت در بورس

یکی از نکات اصلی در تابلوخوانی توجه به سفارش‌های خرید و فروش است. فرض کنید می‌خواهید سهمی را در قیمت X بخرید. پس سفارشی را با همین مشخصات قیمت، در سامانه ثبت می‌کنید. اما برای اینکه معامله سر بگیرد، لازم است فروشنده‌ای هم پیدا شود که حاضر است در همان زمان سهمش را دقیقا در همین قیمت بفروشد. این‌طور می‌شود که درخواست‌ها با هم مطابقت پیدا می‌کنند و شاهد مچینگ قیمتی (Matching) خواهیم بود. وقتی سفارش‌های خرید و فروش با هم جفت می‌شوند، بورس اجازه‌ی انجام معامله را می‌دهد و درخواست‌های خریدار و فروشنده اجرایی می‌شود. مهم‌ترین کارکرد مچینگ کشف قیمت است.

مچینگ زمانی انجام می‌شود که قیمت ثبت شده در سفارش‌های ردیف اول در دو بخش خرید و فروش با هم برابر شود.

در بیشتر بورس‌های اوراق بهادار در دنیا، مچینگ قیمت به وسیله‌ی الگوریتم‌های کامپیوتری انجام می‌شود تا دقت لازم را داشته باشد. البته در ابتدا کارگزاری‌ها matching order یا همان سفارش‌های مچینگ را به صورت حضوری انجام می‌دادند. در سال ۲۰۱۰ سیستم تغییر پیدا کرد و تمام بازارهای اصلی به ابزارهای الکترونیک روی آوردند.

فرایند مچینگ چطور انجام می‌شود؟

مچینگ قیمت یکی از مهم‌ترین وظایف بازارگردان‌های بازار بورس است. زمانی که سفارش‌های خرید و فروش در یک سهم با هم‌دیگر مطابقت داشته باشند و قیمت‌شان نزدیک باشد و هم‌چنین زمان ارسال‌شان با هم یکسان باشد، شاهد مچینگ قیمت هستیم. برای مچ شدن هم لازم است که حداکثر قیمت سفارش خرید با حداقل قیمت سفارش فروش مطابقت داشته باشد یا از آن بیشتر باشد. زمانی که این اتفاق رخ می‌دهد، سیستم رایانه‌ای بر اساس الگوریتم‌های مچینگ قیمتی شروع به کار می‌کند. این الگوریتم‌ها روش‌های مختلفی را برای مچینگ در نظر می‌گیرند که کمی جلوتر به آن‌ها می‌پردازیم.

نکته‌ی مهمی که در مورد مچینگ قیمتی وجود دارد این است که این عمل باید با سرعت و دقت بالایی انجام شود. زمانی که سیستم مچینگ کند باشد، در امر معاملات اختلال ایجاد می‌کند و سود سرمایه‌گذاران را به خطر می‌اندازد. چرا که ممکن است این کندی سرعت باعث معامله در قیمتی پایین‌تر از سطوح ایده‌آل شود.

برخی از پروتکل‌های مچینگ قیمتی به نفع خریداران است و برخی دیگر به نفع فروشندگان. می‌شود از این شیوه‌ها بهره‌مند شد و معاملات فرکانس بالا را نیز به خوبی انجام داد و جواب گرفت. در واقع بورس‌های مختلف به دنبال آن هستند که با اولویت‌بندی معاملات، فرصتی برای خریداران و فروشندگان ایجاد کنند که آن‌ها بتوانند به شکلی برابر از این بستر بهره‌مند شوند. در پی این مسئله، حجم معاملات و سفارش‌ها هم زیاد خواهد شد که عاملی مهم و مثبت برای بورس‌ها به شمار می‌رود.

مچینگ اول و دوم

برخی از مواقع پیش می‌آید که سهم در دو مرحله معامله می‌شود که دوره‌های سفارش‌گیری در این شرایط با نام مچینگ اول و دوم شناخته می‌شوند.

در مچینگ اول میزان تمایل به ثبت تقاضای خریداران و فروشندگان سنجیده می‌شود و می‌توان فهمید اخبار و اطلاعات چقدر روی قیمت اثر می‌گذارند. در مچینگ دوم هم از آن‌جا که در مرحله‌ی قبلی کشف قیمت تا حدودی انجام شده است، رقابت بر اساس همان قیمت شکل می‌گیرد و معاملات ادامه پیدا می‌کنند.

مچینگ بازگشایی

سهام حاضر در بازار بورس ممکن است بنا به دلایل مختلف و در بازه‌های زمانی متفاوت بسته شوند. بعد از مدتی این سهام باز می‌شوند و در مرحله‌ی بازگشایی قرار می‌گیرند. در این حالت شاهد مچینگ بازگشایی خواهیم بود. یعنی مرحله‌ای که در آن قیمت سهم پس از توقف و بازگشایی کشف می‌شود.

بسته به قیمت پیشنهادی چیست؟ دلایل توقف سهم، مچینگ می‌تواند منجر به تغییر قیمت قابل توجهی در سهم شود. مثلا ممکن است سهم به دلیل افشای اطلاعات با اهمیت الف بسته شده باشد که در بازگشایی دامنه‌ی نوسان نامحدودی دارد. این مسئله می‌تواند قیمت سهم را دستخوش تغییر قابل‌توجهی کند.

انواع الگوریتم های مچینگ قیمت

بازارهای بورس مختلف، از الگوریتم‌های مختلفی برای مچینگ قیمتی استفاده می‌کنند. می‌توانیم این الگوریتم‌ها را در دو گروه FIFO‌ (خروج به ترتیب ورود) و Pro Rata (سرشکن) تقسیم کنیم.

FIFO: در این الگوریتم که با نام الگوریتم اولویت قیمت-زمان هم شناخته می‌شود، اولین سفارش خرید فعال در بالاترین قیمت، اولویت بالاتری نسبت به سفارش‌های بعدی در همان قیمت دارد. پس از این سفارش‌ها هم سفارش‌هایی که قیمت‌های پایین‌تری دارند درج می‌شوند. فرض کنید یک سفارش برای خرید ۳۰۰ برگه سهم به قیمت ۹۰۰ تومان، زودتر از یک سفارش با حجم پایین‌تر و در همان قیمت ۹۰۰ تومان در سیستم ثبت شده است. مطابق این الگوریتم، سیستم باید اول سفارش ۳۰۰تایی را با یک یا چند سفارش فروش مچ کند و بعد از آن به سراغ سفارش‌های بعدی برود. پس در این روش، اول زمان و بعد قیمت اولویت بالایی دارند.
Pro Rata: در این روش، سفارش‌های فعال در قیمتی خاص و متناسب با اندازه‌ی نسبی هر سفارش، اولویت‌بندی می‌شوند. فرض کنید دو سفارش فعال خرید در قیمت ۹۰۰ تومان داریم که حجم یکی ۲۰۰تاست و دیگری ۱۵۰ تا. حالا در نظر بگیرید که یک سفارش فروش ۲۰۰‌تایی هم در همین قیمت وارد سیستم می‌شود. در این شرایط سیستم تنها درصدی از هر دو سفارش را در قیمتی مشخص پوشش می‌دهد. مثلا ۱۱۰ سهم از سفارش فروش را با ۱۶۰ سهم از سفارش خرید ۲۰۰تایی مچ می‌کند و ۹۰ سهم را با سفارش خرید ۱۵۰تایی پوشش می‌دهد. اگر حجم سفارش فروش به اندازه‌ای بود که می‌توانست هر دو سفارش خرید را در بر بگیرد، معامله به طور کامل انجام می‌شد.

مچینگ در بورس کالا چیست؟

در بازار بورس کالا هم با مفهوم مچینگ قیمتی سروکار داریم. در این بازار وقتی از مچینگ حرف می‌زنیم، به خرید کالای مازاد اشاره داریم. یعنی موقعی که تمام حجم عرضه‌شده در بورس به فروش نمی‌رود. در این شرایط تعدادی کالا اضافه می‌ماند که وارد مچینگ یا سیستم مازاد عرضه می‌شود و با همان قیمت پایه در میان کارگزاران مختلف معامله خواهد شد. پس دیگر رقابتی برای خرید محصولات وجود نخواهد داشت و با همان نرخ پایه می‌توان خرید را پس از پایان معاملات تالار انجام داد.

زمانی که فرایند خرید به اتمام می‌رسد، وجهی که در حساب مشتری مسدود شده است به حساب کارگزاری منتقل می‌شود. اگر در روند خرید کالا مشکلی پیش بیاید، این وجه آزاد می‌شود و در اختیار خریدار قرار خواهد گرفت. در نهایت کارگزار کالا را به مشتری می‌دهد و صورتحساب خریدار را به همراه درج مشخصات کالا، زمان تسویه، مبلغ نهایی و کارمزدهای معامله صادر می‌کند.

جمع بندی

مچینگ در بازار بورس اوراق بهادار و بورس کالا انجام می‌شود. در بازار سهام زمانی که خریدار و فروشنده قیمتی یکسان را در یک زمان در سامانه‌ی معاملاتی ثبت کنند، مچینگ قیمتی انجام می‌شود و معامله با موفقیت صورت می‌گیرد. در بورس کالا نیز زمانی که تمام کالاهای عرضه‌شده به فروش نمی‌روند، مازاد آن باقی می‌ماند و به قیمت پایه پس از اتمام معاملات، عرضه می‌شود. مهم‌ترین کارکرد مچینگ، کمک به کشف قیمت است. اکنون مچینگ بر اساس الگوریتم‌های مختلفی انجام می‌شود که برخی به نفع خریدار هستند و برخی به نفع فروشنده. از آن‌جا که سرعت و دقت در مچینگ خیلی مهم است، این الگوریتم‌ها توسط کامپیوتر اجرا می‌شوند.

سوالات متداول با پاسخ های کوتاه

تطبیق و جفت شدن قیمت‌های پیشنهادی خریدار و فروشنده که باعث انجام معامله میان طرفین می‌شود.

برخی از مواقع سهم به دلایل مختلفی بسته می‌شود و موقع بازگشایی فرایند مچینگ صورت می‌گیرد. ممکن است دامنه نوسان سهم در موقع بازگشایی نامحدود باشد که تغییرات چشم‌گیری را در قیمت سهم رقم خواهد زد.

زمانی که تمام کالاهای عرضه‌شده در جلسه‌ی معاملاتی به فروش نروند، کالاهای مازاد وارد فرایند مچینگ می‌شوند تا کارگزاران خریداران کالای موردنیازشان را در قیمت پایه خریداری کنند.