ارزش اسمی سهام به چه معناست؟

ارزش اسمی سهام به چه معناست؟

شرکت سهامی یکی از بزرگترین و محبوب ترین انواع شرکت های تجاری در جهان می باشد . در این نوع شرکت تجاری شخصیت حقوقی مستقل از مالکان آن می باشد و سهامداران این شرکت از امتیازات و حقوق شخصیت حقیقی نیز برخوردار هستند .
بنا بر تعریف قانون تجارت شرکت سهامی شرکتی است که سرمایه آن به سهام تقسیم می شود و مسئولیت صاحبان سهام به مبلغ اسمی آنهاست.در شرکت سهامی شرکاء فقط صاحب سهم می باشند و سهام شرکت های بزرگ در بورس خرید و فروش می شود و صاحبان سهام دائماَ تغییر می کنند. به این جهت به این نوع شرکت ها، شرکت های بی نام می گویند، زیرا ممکن است شرکاء آن اغلب معلوم و معین نباشند. شرکت سهامی اصولاَ شرکت تجاری است. در بعضی از کشورها تشکیل شرکت به صورت سهامی به آن جنبه تجاری می دهد. قانون تجارت ایران نیز تصریح دارد که شرکت سهامی برای امور تجاری تشکیل می شود. بنابراین، امروزه این موضوع مورد قبول کلیه علمای حقوق تجارت است که شرکت سهامی صرفنظر از موضوع آن شرکت تجاری محسوب می شود، ولی صاحبان سهام شرکت های سهامی به هیچ وجه تاجر محسوب نمی شوند.

در تقسیم بندی شرکت های تجاری، یکی از اساسی ترین عناصر تمایز شرکت ها، سرمایه و اهمیت آن در کارکرد شرکت محسوب می گردد. بر همین اساس، شرکت های سهامی به دلیل محوریت این عنصر، نماد شرکت های سرمایه توصیف می شوند. وضعیت مالی و چگونگی روند فعالیت های شرکت سهامی که به صورت های مالی ( ترازنامه و صورت سود و زیان ) اشاره دارد، در ارتباط کامل با سرمایه شرکت قرار دارد . از دید قانون گذار، سرمایه و میزان آن یکی از بندهای کارساز اساسنامه به شمار می آید. چرا که بند 5 ماده 8 لایحه اصلاحی قانون تجارت ، که موارد الزامی مندرج در اساسنامه را ذکر می کند، ” مبلغ سرمایه شرکت و تعیین مقدار نقد و غیرنقد آن به تفکیک ” را به روشنی مد نظر قرار داده است. در لایحه اصلاحی قانون تجارت 1347، هیچ گونه تعریفی از سرمایه ارائه نشده و علت آن شاید بدیهی بودن مفهوم سرمایه در شرکت سهامی باشد.

در مواردی که میان ارزش سرمایه موجود و سرمایه ثبت شده به نحو منفی یا مثبت تفاوت بالایی وجود دارد ، ممکن است مفهوم سرمایه و در نتیجه ارزش اسمی سهام به چه معناست؟ دسته بندی آن از بداهت اولیه برخوردار نباشد. به همین جهت، دو نوع سرمایه را می توان در شرکت سهامی تفکیک نمود :
اول : سرمایه اسمی – ثبت شده
هر سهم دارای ارزش اسمی یا ثبت شده و رسمی است که مبلغ آن بر ارزش اسمی سهام به چه معناست؟ روی برگه سهم منعکس است. سرمایه رسمی معیار اتخاذ هرگونه تصمیم در رابطه با امور مالی شرکت از سوی مجامع، از جمله کاهش یا افزایش آن و به ویژه در تغییر اجباری سرمایه و نیز طرح هر ادعایی به وسیله اشخاص ثالث ذی نفع نسبت به شرکت ، به شمار می آید.
در مورد حداقل و حداکثر ارزش اسمی هر سهم ، به عنوان واحد تقسیم سرمایه این شرکت ها، نیز مقنن هیچ محدودیتی برای مبلغ اسمی هر سهم قائل نگردیده و تنها در مورد شرکت سهامی عام ، برای هر سهم حداکثر مقرر داشته است. به حکم ماده 29 لایحه اصلاحی قانون تجارت 1347، در ” شرکت های سهامی عام ، مبلغ اسمی هر سهم نباید از ده هزار ریال بیشتر باشد”. به نظر می رسد این محدودیت ناشی از این نگرش قانون گذار باشد که در شرکت سهامی عام امکان مشارکت اشخاص بیشتری با توانایی مالی پایین فراهم باشد.
در حقوق انگلستان برای شرکت های عام حداقل سرمایه 50000 پوند و برای دیگر شرکت ها یک پوند مقرر گردیده است.
این در حالی است که حقوق فرانسه مطابق ماده 2- 224 قانون تجارت ، حداقل سرمایه لازم برای شرکت های سهامی عام را 225000 یورو و دیگر شرکت های سهامی ( شرکت سهامی خاص و شرکت ساده شده سهامی ) را 27000 یورو تعیین نموده است.
دوم : ارزش واقعی – تورمی سرمایه
در مقابل ارزش اسمی سرمایه شرکت های سهامی، ارزش واقعی – تورمی آن قرار دارد. این دو ارزش با یکدیگر یکسان نبوده و در کشوری مانند ایران با نرخ تورم بالا عموماَ ارزش اسمی سهام به چه معناست؟ ارزش دوم به مراتب بیش از نخست است و جز در موارد نادر، ارزش واقعی کمتر از ارزش اسمی نیست. برای مثال، ممکن است سرمایه اسمی و ثبت شده شرکتی دو میلیون ریال باشد ولی ارزش واقعی آن در نتیجه فعالیت شرکت و یا افزایش قیمت کالاهای سرمایه ای آن به چندین برابر برسد.
ثبت شرکت نیک
” ارائه دهنده ی خدمات تخصصی ثبت شرکت و ثبت برند “

تغییرات در سرمایه شرکت سهامی

افزایش سرمایه شرکت ممکن است به یکی از دو طریق ذیل صورت گیرد :
1. از طریق صدور سهام جدید
2. از طریق بالا بردن مبلغ اسمی سهام جدید.

• طرق تادیه مبلغ اسمی در صورت صدور سهام جدید

در صورت افزایش سرمایه از طریق صدور سهام جدید، تادیه مبلغ اسمی سهام جدید به یکی از طرق ذیل امکان پذیر است :
1. تادیه مبلغ اسمی سهام جدید به صورت نقد : منظور آن است که شرکت اقدام به صدور سهام جدید بنماید و مبلغ آن را نیز از افرادی که اقدام به خرید سهام می نمایند، در همان زمان خرید سهام به صورت نقدی و در قالب پول دریافت دارد. ( ماده 158 ل. ا. ق. ت )
2. تبدیل مطالبات نقدی حال شده اشخاص از شرکت به سهام جدید : به این معنی که اشخاصی که طلبکار شرکت اند، به جای آن که طلبشان تادیه گردد، سهام جدیدی صادر گردد و به آن ها سهام شرکت اعطاء شود و آن ها نیز بدین امر رضایت دهند. ایشان از این پس سهامدار شرکت می شوند و در عوض طلبشان ساقط می شود. ( ماده 158 ل. ا. ق. ت ) ارزش اسمی سهام به چه معناست؟
3. تبدیل سود تقسیم نشده شرکت به سهام جدید : فرض کنید شرکت سودی در اختیار دارد که باید بین سهامداران تقسیم گردد، می تواند به جای تادیه سود به سهامداران، آن را تبدیل به سهم نماید و سهم را به آن ها اعطا کند. ( ماده 158 ل. ا. ق. ت )
4. تبدیل اندوخته اختیاری شرکت به سهام جدید : ممکن است شرکت اندوخته های اختیاری داشته باشد و تصمیمی اتخاذ شود که این اندوخته ها بین سهامداران تقسیم گردد. شرکت می تواند به جای تادیه اندوخته اختیاری به سهامداران، آن را تبدیل به سهم نماید و سهم را به آن ها اعطاء کند. ( ماده 158 ل. ا. ق. ت ) البته این را نیز توجه داشته باشید که انتقال اندوخته قانونی به سرمایه شرکت ممنوع است و فقط می توان اندوخته اختیاری را به سرمایه شرکت تبدیل نمود. ( تبصره 2 ماده 158 ل. ا. ق. ت )
5. تبدیل عواید حاصله از اضافه ارزش سهام جدید به سرمایه شرکت : ممکن است شرکت سهام جدید صادر نماید و در حالی که مبلغ اسمی هر سهم جدید برای مثال 500 تومان باشد ، آن را به مبلغ 2000 تومان عرضه نماید، و در نتیجه از محل فروش هر سهم شرکت 1500 تومان عایدی داشته باشد. شرکت می تواند عواید حاصله از اضافه ارزش سهم فروخته شده را به اندوخته منتقل سازد یا به صورت نقدی بین صاحبان سهام تقسیم کند یا در ازاء آن سهام جدید صادر نماید و به صاحبان سهام بدهد. برای مثال اگر شرکت بخواهد 1500 تومان عایدی ناشی از فروش هر سهم را بین سهامداران تقسیم کند، می تواند به جای تادیه آن به سهامداران ، سهام جدید صادر نماید و سهام در اختیار آن ها بگذارد. ( ماده 158 ل. ا. ق. ت )
6. تبدیل اوراق قرضه به سهام . ( ماده 158 ل. ا. ق. ت )
توجه داشته باشید که در افزایش سرمایه در شرکت سهامی عام ، مبلغ اسمی سهام جدید باید به نقد و به صورت پولی دریافت گردد. اما در افزایش سرمایه در شرکت سهامی خاص، دریافت مبلغ سهام جدید به صورت غیر نقد ( غیرپولی ) نیر مجاز ارزش اسمی سهام به چه معناست؟ است ، یعنی خریداران سهام جدید می توانند به جای پول از سایر اموال به عنوان بهای سهام خریداری شده استفاده کنند. اما توجه داشته باشید که در افزایش سرمایه، در هر صورت مبلغ سهام جدید تماماَ به صورت حال تادیه می گردد. بنابراین در افزایش سرمایه ، در هر صورت مبلغ سهام جدید تماماَ به صورت حال تادیه می گردد. بنابراین در افزایش سرمایه تمام مبلغ اسمی سهام باید در حین پذیره نویسی تادیه گردد و تعهد به پرداخت وجود ندارد ، برخلاف پذیره نویسی در حین تشکیل شرکت که ممکن است قسمتی از مبلغ سهام در همان حین پذیره نویسی تادیه گردد و نسبت به قسمت دیگر تعهد به پرداخت ایجاد گردد. ( ماده 158 ل. ا. ق. ت )
به این نکته نیز باید توجه داشت که در افزایش سهام به واسطه صدور سهام جدید، خرید سهام شرکت توسط همان شرکت ممنوع است. یعنی شرکت نمی تواند به عنوان یک شخص حقوقی اقدام به خرید سهام خود بنماید. ( ماده 198 ل. ا. ق. ت )

• افزایش سرمایه از طریق بالا بردن مبلغ اسمی سهام موجود : ( ماده 159 ل. ا. ق. ت )

برای مثال فرض کنید که سهام شرکت در عرضه اولیه با مبلغ اسمی 500 تومان عرضه شده است. ممکن است شرکت پس از مدتی تصویب نماید که مبلغ اسمی سهام به 1000 تومان افزایش یابد. در این صورت هر سهامدار باید بابت هر سهم خود ، 500 تومان به شرکت تادیه نماید. باید توجه داشت که این شیوه نباید برای صاحبان سهام ایجاد تعهد کند. اگر این شیوه برای سهامداران ایجاد تعهد کند، اجرای آن ممکن نخواهد بود، مگر آن که کلیه صاحبان سهام با آن موافق باشند. اما اگر این شیوه برای سهامداران ایجاد تعهد ننماید ، نیاز به رضایت همه شرکاء نیست ، بلکه همان اکثریت مقرر که برای اعتبار تصمیمات مجمع عمومی فوق العاده بیان شده است کفایت می کند. مانند آن که تصویب شود که مبلغ اضافه ارزش اسمی سهام از محل اندوخته های اختیاری یا از محل سود حاصله برای شرکت تامین گردد.
در صورت نیاز به هرگونه مشاوره می توانید با ما تماس حاصل فرمایید.
همواره آماده پاسخگویی به سوالات ثبتی شما عزیزان هستیم.

نگاهی به انواع قیمت سهم

بسیاری از کسانی که به تازگی وارد بازار بورس می‌شوند با اصطلاحات جدیدی در این بازار مواجه می‌گردند، که اطلاعات دقیق و فهم درست از این اصطلاحات در این بازار امری ضروری است. از جمله این اصطلاحات قیمت اسمی و قیمت واقعی است.

در مجموع چهار نوع قیمت داریم:

قیمت اسمی:

قیمتی که پذیره‌نویسی سهام شرکت براساس آن صورت می‌گیرد را، قیمت اسمی می‌گویند.

قیمت دفتری ارزش اسمی سهام به چه معناست؟ سهم:

برای به دست آوردن قیمت دفتری سهم باید مجموع بدهی‌های شرکت را از مجموع دارایی‌های آن کم کنیم؛ مبلغ باقیمانده، مجموع ارزش سرمایه سهام‌داران شرکت یا مجموع حقوق صاحبان سهام شرکت را نشان می‌دهد.

بنابراین اگر مبلغ حقوق صاحبان سهام را، بر تعداد سهام شرکت تقسیم کنیم، قیمت دفتری هر سهم به دست می‌آید.

قیمت واقعی سهم:

قیمت واقعی یا قیمت معاملاتی، قیمتی است که براساس آن، سهام در بورس معامله می‌شود. بنابراین تعیین کننده قیمت سهم در بازار بورس، میزان عرضه و تقاضا ارزش اسمی سهام به چه معناست؟ برای آن سهم خواهد بود.

قیمت ذاتی:

منظور از قیمت ذاتی سهم، قیمتی ست که ارزش واقعی آن سهم است.

ارزش اسمی سهام به چه معناست؟

به ارزش صوری یک برگه سهم در علوم مالی، ارزش اسمی سهام گفته می‌شود. تعیین این رقم، در هنگام تأسیس و انتشار سهام رخ می‌دهد و بر روی هر برگه سهم عادی، درج می‌گردد و در اساسنامه نیز ذکر می‌شود. محاسبه ارزش اسمی به این صورت است که سرمایه شرکت را، تقسیم ‌بر تعداد برگه‌های سهام می‌نماییم و پس از آن ارزش اسمی به دست می‌آید .

باید توجه داشت که میان ارزش اسمی سهام و نوع محاسبه آن با ارزش اسمی اوراق مشارکت و قرضه، تفاوت وجود دارد و نباید این دو را با یکدیگر یکسان در نظر گرفت.

دانستن ارزش اسمی‌ در اوراق قرضه یا ابزارهای مالی با درآمد ثابت اهمیت ویژه‌ای دارد و دلیلش این است که ارزش سررسید و همچنین ارزش‌ دلاری سودهای پرداختی را مشخص می‌نماید .

در کشورهای خارجی ارزش اسمی اوراق قرضه اغلب صد یا یک هزار دلار است، اما سهام ارزش‌ اسمی‌ کمی، مثلاً یک سِنت برای هر سهم دارد. اختلاف بین ارزش روز اوراق قرضه یا مشارکت در بازار با ارزش اسمی‌ آن، یک امر معمول است و عواملی نظیر نرخ عمومی بهره بازار و اعتبار اوراق قرضه در ارزش اسمی سهام به چه معناست؟ ارزش روز این اوراق دخالت دارند. ارزش اسمی‌ هر سهم در ایران، اغلب به مبلغ یک هزار ریال یا صد تومان است و به طور معمول اختلاف زیادی با ارزش بازار سهام دارد .

عرضه اولیه سهام شرکت براساس ارزش اسمی یک سهم، قیمت‌گذاری می‌شود. ارزش اسمی هر سهم از شرکت‌های بورسی ایران، یک هزار ریال است و این قیمت بر روی برگه‌های سهام، درج می‌گردد .

ارزش اسمی سهام به چه معناست؟

سهام جمع مکسر سهم است. سهم به موجب بند 2 ماده یک قانون تشکیل شرکت های تعاونی مصوب 1350 چنین تعریف شده است : سهم واحدی از سرمایه یک شرکت یا اتحادیه تعاونی است که میزان آن ، در اساسنامه ذکر می شود و به موجب ماده 24 لایحه قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت مصوب 1347 : ” سهم قسمتی از سرمایه شرکت سهامی است که مشخص میزان مشارکت و تعهدات و منافع صاحب آن در شرکت سهامی می باشد. ورقه سهم ، سند قابل معامله ای است که نماینده تعداد سهامی است که صاحب آن در شرکت سهامی دارد.

تبصره 1- سهم ممکن است بانام و یا بی نام باشد.

تبصره 2- در صورتی که برای بعضی از سهام شرکت با رعایت مقررات این قانون مزایایی قائل شوند، این گونه سهام ، سهام ممتاز نامیده می شود.

ارزش ریالی تمام سهام یک شرکت با یکدیگر برابر است؛ اما هر سهم یا بلوک سهام می تواند اختیارات قانونی متفاوتی داشته باشد.

با توجه به مقررات قانونی، سهام به : بانام ، بی نام ، انتفاعی ، موسس، ممتاز ، جایزه ، مدیریتی ، کنترلی و نقدی و ارزش اسمی سهام به چه معناست؟ غیرنقدی قابل تقسیم اند.

نکات مندرج در ورقه سهم

به موجب ماده 26 لایحه اصلاح قسمتی از قانون تجارت ، در ورقه سهم نکات ذیل باید قید شود:

1. نام شرکت و شماره ثبت آن در دفتر ثبت شرکت ها.

2. مبلغ سرمایه ثبت شده و مقدار پرداخت شده آن.

3. تعیین نوع سهم

4. مبلغ اسمی و مقدار پرداخت شده آن به حروف و با اعداد.

5. تعداد سهامی که هر ورقه نماینده آن است.

سهم با نام

سهم با نام ” سهمی است که در ورقه راجع به آن ، نام صاحب سهم قید شده و یا در دفتر سهام شرکت ثبت شده است ” در فرض اخیر باید روی ورقه سهم قید شود که سهم ، بانام است. قانون گذار در مواردی، صدور سهام بانام را الزامی کرده است، مانند صدور گواهینامه موقت بانام سهام ، سهام وثیقه مدیران شرکت ، سهام شرکت های سهامی خاص، سهام شرکت های دولتی.

انتقال سهام بانام ، باید در دفتر ثبت سهام شرکت به ثبت برسد. انتقال دهنده و یا وکیل یا نماینده قانونی او باید انتقال را در دفتر مزبور امضا کند. مزیت سهام بانام در این است که در هنگام سرقت یا مفقود شدن و یا جعل ،امکان اثبات ادعا آسان تر است، همچنین امکان کنترل سهامداران این نوع سهام ، راحت می باشد. یعنی؛ شرکت می داند که سهامش در دست چه کسانی است.

سهام بی نام

سهمی است که ورقه راجع به آن متضمن نام صاحب سهم نیست، بلکه به صورت سند در وجه حامل تنظیم می شود. سهم بی نام به صورت سند در وجه حامل تنظیم و ملک دارنده آن شناخته می شود، مگر این که خلاف آن ثابت شود.

مزیت سهام بی نام در سرعت نقل و انتقال و وجود راه گریز از هزینه های قانونی نقل و انتقال قراردادی یا قهری ) ارث( و امکان وثیقه گذاری آسان ) با قبض عین ( است.

سهم انتفاعی

سهم انتفاعی وقتی مصداق می یابد که ارزش اسمی سهم با استفاده از اندوخته های اختیاری یا سود قابل تقسیم به صاحب آن پرداخت شده و سهام – مستهلک شده – ابطال می شود، لکن دارنده سهم تمام حقوق سابق خود را از قبیل حق رای، گرفتن سود و … حفظ می کند، جز این که در حین تصفیه شرکت ، نمی تواند ارزش اسمی سهم را مطالبه کند؛ چون قبلاَ آن را دریافت کرده است.

این نوع سهام بیشتر در شرکت هایی به کار گرفته می شود، که به موجب امتیازنامه دولتی تشکیل شده باشد .

طبق امتیازنامه مزبور شرکت موظف شده باشد که در پایان امتیاز، کلیه دارایی شرکت را مجاناَ به امتیازدهنده واگذار کند. در این صورت شرکت سعی می کند در ظرف مدت معینی اصل سرمایه سهامداران را مستهلک و به صاحبان سهام مسترد کند.

سهم موسس

سهم موسس سهمی است که صاحب آن به دلیل ارائه خدماتی در زمان تاسیس شرکت از مزایایی از قبیل قسمتی از منافع شرکت یا قسمتی از دارایی اضافه بر سرمایه باقی مانده شرکت در حین تصفیه، بهره مند می شود. این نوع سهام برای موسسین در نظر گرفته می شود.

سهم ممتاز

به موجب ماده ) 42 ( لایحه قانونی " هر شرکت سهامی می تواند به موجب اساسنامه و همچنین تا موقعی که شرکت منحل نشده است ، طبق تصویب مجمع عمومی فوق العاده ، سهام ممتاز صادر نماید. امتیازات این گونه سهام و نحوه استفاده از آن باید به طور وضوح تعیین گردد. هر گونه تغییر در امتیازات سهام ممتاز باید با تصویب مجمع عمومی فوق العاده شرکت و با جلب موافقت دارندگان نصف به علاوه یک این گونه سهام انجام گیرد."

سهام ممتاز در مواردی که شرکت احتیاج به افرادی متخصص و یا ازدیاد سرمایه فوری دارد که از طریق عادی جلب چنین اشخاص یا سرمایه ای امکان نداشته باشد؛ از طریق انتشار سهام ممتاز صورت می پذیرد. البته سهام ممتاز موقعی قابل انتشار است که اساسنامه شرکت اجازه انتشار آن را داده باشد و یا ارزش اسمی سهام به چه معناست؟ مجمع عمومی فوق العاده آن را تصویب نماید.

از جمله امتیازاتی که برای سهام ممتاز می توان در نظر گرفت ، عبارتند از:

-نصف قیمت اسمی سهام را بپردازند.

-دو برابر سهام عادی، سود سهام را دریافت دارند.

-در موقع انحلال شرکت، مبلغ اسمی سهام آن ها را پرداخت کنند و سپس شرکت به حالت تصفیه درآید و به بقیه صاحبان سهام هزینه های عادی پرداخت شود.

سهم جایزه

سهمی است که در ازای اضافه ارزشی که از سهامداران جدید دریافت می شود، به سهامدارانی که از قبل سهامدار شرکت بوده اند، اختصاص داده می شود. به این سهم ” حق امتیاز سهم ” نیز گفته می شود.

سهام مدیریتی

میزانی از سهام یک شرکت که دارنده آن طبق اساسنامه اختیار تعیین حداقل یک عضو را در هیأت مدیره شرکت دارد.

حداقل میزان سهام مورد نیاز برای آنکه دارنده آن قادر به تعیین اکثریت اعضاء هیأت مدیره شرکت باشد.

سهام نقدی

تمام قیمت آن نقداَ پرداخت می شود و یا قسمتی نقدی پرداخت می گردد و برای قسمت دیگر تعهد پرداخت صورت می پذیرد. میزان پرداختی سهم در زمان ثبت شرکت از سی و پنج درصد سرمایه ای که طبق اساسنامه تعهد شده است ، نباید کم تر باشد. صد در صد سرمایه شرکت در زمان تاسیس می تواند سرمایه نقدی باشد .

لیکن این امر امکان پذیر نخواهد بود که تمامی سرمایه شرکت در بدو تاسیس به صورت سرمایه غیرنقدی تامین شود.

سهام غیرنقدی

سهامی است مثل ساختمان ، ماشین آلات ، کارخانه و غیره . هر گاه یک یا چند نفر از موسسین آورده غیرنقدی داشته باشند ؛ موسسین باید قبل از اقدام به دعوت مجمع عمومی موسس، نظر کتبی کارشناس رسمی وزارت

دادگستری را در مورد ارزیابی آورده غیرنقدی استفسار نمایند ؛ و آن را در گزارش اقدامات خود در اختیار مجمع عمومی موسس بگذارند.

انواع ارزش سهام (ارزش اسمی، ارزش دفتری، ارزش بازار، ارزش انحلال، ارزش جایگزینی، ارزش ذاتی)

در این جلسه قصد داریم به یک سری تعاریف مهم در بازار بورس ایران که بیشتر در حوزه تحلیل بنیادی کاربرد دارد بپردازیم. در مطلب حاضر مختصری از انواع ارزش اسمی سهام به چه معناست؟ ارزش های سهام اشاره خواهیم کرد و نحوه محاسبه هر یک را در مباحث مربوط به تحلیل بنیادی به تفصیل مورد بررسی قرار خواهیم داد.

در مطالب قبل دو تعریف بسیار مهم گره معاملاتی و سهام شناور را مورد بررسی قرار دادیم. در این جلسه قصد داریم به یک سری تعاریف مهم در بازار بورس ایران که بیشتر در حوزه تحلیل بنیادی کاربرد دارد بپردازیم. در مطلب حاضر مختصری از انواع ارزش سهام اشاره خواهیم کرد و نحوه محاسبه هر یک را در مباحث مربوط به تحلیل بنیادی به تفصیل مورد بررسی قرار خواهیم داد. در ادامه با مرور انواع ارزش سهام (ارزش اسمی، ارزش دفتری، ارزش بازار، ارزش انحلال، ارزش جایگزینی، ارزش ذاتی) با نت نوشت همراه باشید.

انواع ارزش سهام یک شرکت

یکی از مهمترین مواردی که در تحلیل بنیادی بایستی به محاسبه آن بپردازیم محاسبه ارزش های سهام یک شرکت است که دارای ۶ نوع به شرح زیر است:

ارزش اسمی

ارزش اسمی یک سهم عادی، بهایی است که سهم به آن مبلغ انتشار یافته است. در انواع ارزش سهام ، ارزش اسمی در ایران در حال حاضر برای هر سهم ۱۰۰۰ ریال می باشد که روی برگه سهام شرکت ها نیز می بایستی نوشته شود. تعیین ارزش اسمی و قید آن بر روی ورقه سهم، هرگز به این معنا نیست که سهم حتما می بایست به قیمت اسمی به فروش برسد، بلکه با توجه به وضع بازار و شرایط شرکت ممکن است سهام به قیمت های بیشتر یا کمتر از ارزش اسمی آن به فروش بروند.

در مواردی که سهام در بدو امر به مبلغی کمتر از ارزش اسمی به فروش می رسد، می گویند سهام با کسر، فروخته شده است. انتشار و فروش سهام با قیمتی کمتر از ارزش اسمی آن در بسیاری از کشورها من جمله ایران، ممنون می باشد. در مواردی که سهام در بدو امر به مبلغی بالاتر از ارزش اسمی آن به فروش رسد می گویند سهام با صرف فروخته شده است. توجه به این نکته ضروری است که ارزش اسمی سهام هیچ ارتباط مشخصی با ارزش بازار آن ندارد.

ارزش دفتری

عبارت است از ارزش حسابداری سهام در دفاتر شرکت و شامل جمع حقوق صاحبان سهام شرکت می شود که با تقسیم آن بر تعداد سهام، ارزش دفتری هر سهم به دست می آید. توضیحات بیشتر در خصوص نحوه محاسبه و کاربرد ارزش دفتری در تحلیل بنیادی مطرح خواهد شد.

ارزش بازار

این مورد از انواع ارزش سهام همان طور که از اسم خودش پیداست، ارزش بازار هر سهم در واقع قیمت جاری آن در بازار سهام می باشد.

بیشتر بخوانید: مبانی بورس ؛ بخش پایانی

ارزش انحلال

چنانچه ارزش اسمی سهام به چه معناست؟ تمامی دارایی های فیزیکی و مشهود شرکت به ارزش روز به فروش برسد و پس از آن تمام بدهی های شرکت از محل آن پرداخت گردد و سپس مبلغ باقی مانده را بر تعداد سهام شرکت تقسیم نماییم. این مورد از انواع ارزش سهام ارزش انحلال شرکت به این معناست که اگر شرکت ورشکسته شود و کلیه دارایی های آن را به قیمت روز بفروشند و بدهی ها را پرداخت نمایند، چه میزان می شود. اطلاع از ارزش انحلال هر سهم شرکت از این نظر حایز اهمیت است که اگر ارزش انحلال هر سهم از قیمت جاری سهام بالاتر باشد،

سرمایه گذار مطمئن است که بعد از خرید سهام چنانچه شرکت ورشکست شود و کلیه دارایی های فیزیکی و مشهود شرکت به فروش برسد، بیشتر از ارزشی خواهد بود که سرمایه گذار برای هر سهم آن در بازار پرداخت کرده است. بنابراین به عنوان نوعی بیمه برای سرمایه گذار عمل می کند. در محاسبه ارزش انحلال میزان دارایی های غیر مشهود شرکت اثری ندارد، به این دلیل که در صورت ورشکستگی شرکت، دارایی های غیر مشهود قابل فروش نیستند و هیچ ارزشی ندارند. بنابراین فقط می بایستی ارزش دارایی های مشهود محاسبه شود.

ارزش جایگزینی

این مورد از انواع ارزش سهام به این معناست که اگر کلیه دارایی های شرکت را بر اساس قیمت روز بخواهیم جایگزین نماییم، چه میزان هزینه در بردارد. یا به عبارت دیگر هزینه ایجاد و ساخت یک شرکت مشابه که به طور مثال ۱۰ سال پیش احداث شده است چه میزان می باشد و با تقسیم آن بر تعداد سهام شرکت، ارزش جایگزینی به ازای هر سهم به دست می آید که می توان آن را نسبت به قیمت جاری سهام در بازار مقایسه نمود. بدیهی است که رابطه ارزش جایگزینی هر سهم و نرخ تورم، مستقیم است یعنی هر چه تورم بیشتر شود، ارزش جایگزینی سهام را نیز افزایش می یابد. به طور مثال کارخانه ای که ۱۰ سال پیش توسط شرکتی ساخته شده است ارزش جایگزینی آن در حال حاضر به اندازه نرخ مرکب تورم افزایش یافته است.

لازم به ذکر است این ارزش برای معامله گران نوسان گیر و سرمایه گذاران کوتاه مدت کاربرد خاصی ندارد و بیشتر برای سرمایه گذاران بلند مدت و مخصوصا سهامداران عمده شرکت مفید است.

ارزش ذاتی

ارزش ذاتی ارزش واقعی و منطقی سهام است. به این معنا که سهام ذاتا با توجه به میزان دارایی ها و بدهی ها و انتظار سودآوری سهام، چقدر می ارزد. این مورد از انواع ارزش سهام ارزش ذاتی با ارزش جاری آن معمولا متفاوت است و همین امر فرصت مناسب جهت سرمایه گذاری ایجاد می نماید و بازار همیشه ارزش ذاتی سهام را به موقع تشخیص نمی دهد ولی در یک بازه بلند مدت همیشه قیمت جاری سهام به طرف میانگین ارزش ذاتی سهام میل می کند. بنابراین نمی توان دقیقا محاسبه کرد که چه زمانی قیمت سهام به ارزش ذاتی آن نزدیک می شود ولی می توان مطمئن بود که این اتفاق در آینده به وقوع خواهد پیوست.

البته لازم به ذکر است سرمایه گذاران می بایستی بدانند که وجود ارزش ذاتی سهام به این معنی نیست که قیمت سهام نباید یا نمی تواند بیشتر از ارزش ذاتی خود بالا برود بلکه قیمت سهام تحت عوامل متعددی مثل شرایط هیجانی، جو روانی حاکم بر بازار، شرایط اقتصادی، شایعات وجود سرمایه گذاران غیرحرفه ای و … می تواند حتی تا چندین برابر قیمت ذاتی سهام را بالا ببرد و این مسئله به این معنا نیست که تحلیلگر ارزش ذاتی سهام را اشتباه حساب کرده است بلکه قیمت سهام دارای حباب شده است. ما در انتهای فصل بنیادی بایستی بتوانیم ارزش ذاتی یک سهم را محاسبه نماییم.